Palmboom en andere exoten beschermen tegen de vorst

Wanneer moet je nou je palmbomen of andere exoten beschermen tegen de vorst? Die vraag wordt ons vaak gesteld en er is niet altijd een eenduidig antwoord op. Hierbij is de kou in combinatie met wind erg belangrijk. Een plant heeft liever een kraakheldere nacht met -12 dan 2 dagen lang -8 in combinatie met windkracht 6 uit het oosten. De gevoelstemperatuur kan dan veel kouder zijn. Dit werkt door op de eventuele winterbescherming. Door de ijzige wind kan de plant veelal ook uitdrogen. Als wij schrale lippen hebben als mens in het koude weer ga er dan maar vanuit dat planten het ook zwaar hebben. 

Boomvarens kunnen bijvoorbeeld door de droge vrieskou gewoon uitdrogen. Veel mensen denken dat dat ze niet tegen de kou kunnen maar hier heb je dus een voorbeeld wat oosten wind doet in combinatie met kou. 

Kort samengevat: De reden dat wij dus conservatief op de website hebben staan beschermen vanaf een bepaalde temperatuur i.p.v winterhard tot ... geeft aan dat alleen een minimumtemperatuur niet veel zegt. Overige factoren spelen ook mee. Zoals:

• Ligt er een dik pak sneeuw? (kan isolerend werken voor de grond maar direkt op het blad is het weer anders) 
• Daalt de temperatuur vroeg in de ochtend even tot een ver minimum met overdag zon of is het dagenlang in die nacht dezelfde temperatuur met overdag geen zon en temperaturen rond het vriespunt? 
• Is de kou in combinatie met een krachtige droge oostenwind of is het een windstille kraakheldere nacht. 
• Opgegeven temperaturen gelden voor planten in de volle grond. Een plant of palm in een pot is veelal veel kwetsbaarder omdat een pot helemaal kan bevriezen. Bij een vorst van -10 van bijvoorbeeld 2 dagen is de vorst 10-15 cm diep. Hieronder kunnen wortels nog steeds niet bevroren zijn. Bij een pot is dat anders. 

Verassingseffect:

Al een aantal jaren moet ik vaak klanten wijzen op het feit dat een bepaalde palm of plant niet winterhard is en je hem dus beter als kuipplant kunt houden. Een veel gehoord gezegde is dan: zo koud wordt het niet meer in Nederland. Maar je hebt maar 1 of 2 nachten met uitschieters nodig om je mooie plant teniet te laten gaan zonder zorg. Nu na een aantal jaren geen strenge winter gehad te hebben, zullen dus veel mensen verrast worden. Voorkomen is beter dan genezen. Hieronder een aantal tips die je toch nog kunt uitvoeren zonder dat je vooraf goed bent voorbereid met bijvoorbeeld klaarliggende winterbescherming. Sommige planten zijn te mooi om nog even snel die extra aandacht te geven! 

Bananen: 

Bij Musa basjoo en sikkimensis zal de stam bij -5 veelal niet boven in de stam meer uitlopen maar van onderen uit, zonder bescherming. Er zijn mensen die er nog wel eens gaas of een buis omheen doen en die volproppen met stro. Maar wordt het -10 dan moet deze plant het in het voorjaar het toch hebben van uitloop van onderen uit. Belangrijk is dat u bladafval (liefst eiken bladeren), houtsnippers, oude dekens, dennentakken of noem het maar op (in een verrassing situatie komt alles van pas) rondom de stammen legt. Dit zorgt ervoor dat de rhizoom die onder in de grond zit niet bevriest zodat deze weer kan uitlopen. Voor bananen in pot zie boven. 

Boomvarens: 

Dicksonia antarctica en de Cyathea australis kunnen aardig wat hebben. Blad wordt bruin bij -4/-5. Knip deze ongeveer 20 cm boven de stam af. Het tere punt is de kruin. Prop die zo vol mogelijk met stro en of bladeren. Wikkel dan klimaatdoek/dekens etc eromheen. Daarna kunt u dan nog eens daaromheen noppenfolie doen en tape eromheen. Dit kan alleen bij boomvarens. Gebruik nooit geen plastic of ander niet luchtdoorlatend materiaal bij palmen. Laat de onderkant van noppenfolie ruim 30cm rond de stam zodat de wortels eronder niet bevriezen. 

Palmen: 

Probeer palmen in een pot te verplaatsen naar een beschutte hoek. Zet ze tezamen en richt je aandacht erop dat de potten ook worden beschermd. Een bevroren pot met palm of plant vol in de oosten wind zal snel uitdrogen aangezien de wortels totaal geen sapstroom op touw kunnen zetten. 

Het is dus veelal aan te raden om ook rond de stam bij forse kou wat mulch aan te brengen. Veel mensen in koudere streken kopen daarom ook onze wortelbeschermer. 

Belangrijk is om de bladeren een voor een naar elkaar toe te brengen zodat ze tezamen vastgebonden worden. Het tere punt van de palm is de plek daar waar de speer uit de stam komt. Bescherm dus niet alleen de bladeren maar ook een gedeelte van de bovenkant van de stam. Dit kan door de speciale winterbescherming, klimaatdoek, een rietmat eromheen en dan weer daaroverheen een deken etc etc.

Olijfbomen:

Olijfbomen staan vaak in een pot, en probeer de pot te verplaatsen naar een beschutte hoek en bescherm ook de pot. Voor het beschermen van de bladeren kun je winterbescherming, klimaatdoek en warme dekens gebruiken. Vooral als het waait is het belangrijk het blad te beschermen.

Hoop toch zonder mensen bang te maken een kleine en simpele bijdrage geleverd te hebben aan een snelle oplossing van de snel intredende kou.